De bron van jeugd
Slechte berichten bij veel retailers. Van Polare, Siebel, Blokker en onlangs HEMA waar ontslagen vallen en Maison de Bonneterie dat na 125 jaar de deuren sluit. Oorzaken allemaal anders waarschijnlijk. Economische tegenwind en veranderende markt? Zonder twijfel! Maar er zijn ook winnaars binnen de retail. Tuurlijk hebben zij die formule die past in deze tijd, zoals Action en Primark. Of die hippe producten die iedereen wil, zoals Samsung. Maar het is meer dan dat. Als ik bij dergelijke klanten werk, valt de cultuur van ondernemen me zo op. Opportunisme ten top en een can do mentaliteit. De deadlines op projecten die wij krijgen zijn extreem kort. ‘Kun je een game bouwen voor een nieuwe productlancering binnen nu en 2 weken?’ ‘We moeten over 2 weken die kick off doen, ook al komt het niet echt uit, maar nu is het momentum’. Mensen zijn trots, flexibel, werken heel erg hard en willen winnen! Ik denk dat deze mentaliteit een extra verschil maakt.
Dezelfde mentaliteit zag ik ook een paar jaar geleden bij partijen die het nu moeilijk hebben. Als bedrijven groter worden, gaan ze uiteraard standaardiseren. Processen worden geoptimaliseerd. Lean six sigma is een van de toverwoorden om nog efficiënter te werken. Systemen worden verbeterd, hoofdkantoren worden business partners van de winkels, verdergaande kostenreductie en expansie de weg om resultaten te boeken. En al deze stappen zijn zo waar gebleken en hebben veel van deze bedrijven nog beter en groter gemaakt. Maar ze hebben ook een keerzijde.
Met deze groei en standaardisering is er een zekere mate van beheersmatigheid ontstaan en bureaucratie wordt zichtbaar op hoofdkantoren. De spirit om nieuwe dingen te proberen wordt te snel de kop in gedrukt door de noodzaak om het te snel in het keurslijf van de standaard werkprocessen te willen passen. Belemmerend is ook de angst of wens dat voor introductie of uitrol van een nieuw idee, dit gelijk 100% goed en doordacht moet zijn, waardoor de time to market al voorbij is. Allemaal nodig om innovatie te kunnen kopiëren naar alle winkels tegelijkertijd. Waar? Ik denk het niet. De winnaars van nu laten zien dat time to market wellicht belangrijker is. Mooi voorbeeld is de battle tussen partijen als Samsung en Apple waar ‘de eerste zijn’ met een product het allerbelangrijkste is. Zo was Samsung 1 dag eerder met de lancering van de Samsung Gear en kreeg daarmee de primeur, zelfs in het NOS journaal. Dit voel je dan ook in het DNA van deze bedrijven waar een topsport mentaliteit heerst om de eerste te willen zijn.
In het boek Corporate Effectuation van Thomas Blekman wordt beschreven hoe Philips met de ‘4×4 innovation framework’ innovatie projecten heeft leren beschermen om te voorkomen dat ze te snel door de geldende principes van standaardisatie en kostenbeheersing om zeep worden geholpen (http://goo.gl/crMuPn). Iets waar veel bedrijven een voorbeeld aan kunnen nemen. Ook kijkend naar theorieën over de levenscyclus van bedrijven maakt duidelijk dat het grote gevaar bureaucratie is die op de loer ligt. Adizes beschrijft mooi hoe je moet blijven bewegen tussen een Go-Go organisatie met een start-up mentaliteit en een volwassen stabiele organisatie met geoliede processen en systemen. Hij noemt deze fase ‘Prime’ – de bron van jeugd!
Prime is the Fountain of Youth for Organizations. One key difference between the lifecycle for human beings versus organizations is that living things inevitably die, while organizations need not. The “age” of a company in terms of its lifecycle is not related to its chronological age, the number of employees, or the size of its assets. Instead, the lifecycle age is defined by the interrelationship between flexibility and control. There is a fountain of youth for organizations called Prime. An organization that is in Prime has achieved a balance between control and flexibility. A Prime organization knows what it is doing, where it is going, and how it will get there. It also enjoys both high growth and high profitability. Once an organization reaches Prime, leadership must work to sustain that position. Uit: http://goo.gl/GmCKdo
Ik denk dat we deze beweging vaak goed zien als bedrijven expanderen in het buitenland. Het landenteam mag pionieren, waarbij het gebruik kan maken van de volwassen organisatie die er achter staat. Ze krijgen ruimte, mogen buiten de gebaande paden toch net iets meer dan vastgelegd. Kiezen net even die toeleveranciers die snel kunnen schakelen, voelen de euforie van succes en kennen nog geen bureaucratie van een hoofdkantoor dat meekijkt en meebeslist of durven zich hieraan te onttrekken.
De uitdaging voor de gevestigde orde is wat mij betreft het terugbrengen van de pioniersgeest in de organisatie, de mentaliteit om de snelste te willen zijn en het geloof te kunnen winnen. En zoals Adizes aangeeft leiders die deze waarden omarmen.
